رسالت ملی در روزهای جهانی: فراتر از بزرگداشت

رسالت ملی در روزهای جهانی: فراتر از بزرگداشت

روزهای جهانی که توسط سازمان ملل متحد یا سایر نهادهای بین‌المللی تعیین می‌شوند (مانند روز جهانی سلامت، روز جهانی عدالت اجتماعی، یا روز جهانی مددکاری اجتماعی)، ابزاری قدرتمند برای جلب توجه جهانی به مسائل حیاتی و بسیج منابع برای حل آن‌ها هستند.

رسالت ملی ما در قبال این مناسبت‌ها نباید صرفاً به اقدامات نمادین محدود شود، بلکه باید شامل موارد زیر باشد:

بومی‌سازی و اقدام عملی

هر مناسبت جهانی باید به چالش‌های بومی مرتبط با آن موضوع در سطح ملی یا محلی گره بخورد.

برای مثال، در روز جهانی محیط زیست، به‌جای تکرار شعارهای بین‌المللی، باید بر چالش‌های خاص زیست‌محیطی کشور مانند بحران آب، آلودگی هوا یا مدیریت پسماند تمرکز و پروژه‌های عملیاتی را تعریف و اجرا کرد.

حمایت از سیاست‌گذاری‌های مؤثر

مناسبت‌ها باید به سکویی برای مطالبه و تسریع سیاست‌گذاری‌های مترقی و مؤثر در حوزه‌های مربوطه تبدیل شوند.

این اقدام شامل فشار بر نهادهای قانون‌گذار و اجرایی برای تصویب و اجرای قوانین حمایتی و اصلاحات ساختاری است.

تولید دانش و فرهنگ‌سازی عمیق

به‌جای انتشار صرفاً پوستر، باید محتوای غنی، پژوهش‌های کاربردی و کمپین‌های آموزشی تولید شود که آگاهی عمومی را درباره علل ریشه‌ای مشکلات و راه‌حل‌های پایدار افزایش دهد.

این فرهنگ‌سازی باید به تغییر نگرش و رفتار درازمدت افراد و نهادها منجر شود.

نقش و وظایف مددکاران اجتماعی در مناسبت‌های بین‌المللی

مددکاران اجتماعی، به عنوان متخصصان ارتباط بین فرد و جامعه، نقشی حیاتی و چندوجهی در بهره‌برداری مؤثر از روزهای جهانی دارند.

وظایف آن‌ها فراتر از سطح فردی (خرد) است و سطوح میانی و کلان را نیز دربرمی‌گیرد:

نقش در سطح خرد و میانی (اجرا و توانمندسازی)

• تشخیص و ارجاع: شناسایی و حمایت فعالانه از افرادی که به‌طور مستقیم تحت تأثیر موضوع روز جهانی (مثلاً فقر، خشونت، معلولیت) هستند و ارجاع آن‌ها به خدمات مورد نیاز.
• گروه‌درمانی و آگاهی‌بخشی: تشکیل گروه‌های حمایتی یا آموزشی در محلات و مؤسسات با هدف افزایش توانمندی و آگاهی افراد در مورد حقوق و منابع خود.
• پل ارتباطی: تسهیل ارتباط بین مردم و سازمان‌ها، اطمینان از دسترسی گروه‌های آسیب‌پذیر به برنامه‌ها و خدمات مرتبط با موضوع روز.

نقش در سطح کلان (حمایت و سیاست‌گذاری)

• حمایت‌گری و وکالت (Advocacy): تبدیل موضوع روز جهانی به یک برنامه اقدام ملی از طریق لابی‌گری نزد مسئولان و سیاست‌گذاران برای تخصیص بودجه و اصلاح قوانین.
• تحلیل و پژوهش: استفاده از فرصت روز جهانی برای ارائه داده‌ها و پژوهش‌های مبتنی بر شواهد (Evidence-based) درباره وضعیت اجتماعی مرتبط با آن موضوع در کشور.
• تقویت شبکه: برقراری ارتباط با فدراسیون‌های بین‌المللی (مانند فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی – IFSW) و سازمان‌های مردم‌نهاد دیگر برای هم‌صدایی و تبادل تجربیات.

نقش و رسالت سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی (دولتی و غیردولتی)

سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی، اعم از دولتی (مانند سازمان بهزیستی و کمیته امداد) و غیردولتی (NGOها و سمن‌ها)، مسئولیت نهایی در تحقق اهداف روزهای جهانی را برعهده دارند.

سازمان‌های دولتی و نهادهای سیاست‌گذار

• تعهد به اقدام: روز جهانی را به عنوان زمان ارزیابی سالانه عملکرد خود در آن حوزه (مثلاً کاهش فقر، بهبود آموزش) و اعلام تعهدات جدید برای سال آینده تلحّظ کنند.
• تخصیص منابع: از صرف هزینه‌ها برای تبلیغات بیهوده پرهیز و منابع مالی و انسانی را به طور معنادار به پروژه‌های عملی و پایلوت در ارتباط با آن موضوع اختصاص دهند.
• شفافیت و پاسخگویی: گزارش عملکرد سالانه خود را در حوزه مرتبط با آن روز جهانی به صورت شفاف منتشر و به پرسش‌های عمومی در مورد شکاف‌ها و چالش‌های موجود پاسخ دهند.

سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOs) و جامعه مدنی

• نقش دیده‌بانی و نظارتی: نهادهای مدنی باید به عنوان دیده‌بان اجتماعی، ضمن مشارکت در برنامه‌ها، ناظر بر عملکرد دولت و نهادهای مسئول در قبال موضوع آن روز باشند.
• آزمون و خطای راه‌حل‌های نوآورانه: از روز جهانی به عنوان فرصتی برای معرفی و اجرای راه‌حل‌های خلاقانه و مبتنی بر جامعه استفاده کنند که دولت‌ها ممکن است در اجرای آن‌ها کندتر باشند.
• توانمندسازی محلی: تمرکز خود را بر توانمندسازی رهبران محلی و جامعه‌محور بگذارند تا تغییرات نه از بالا به پایین، بلکه از بطن جامعه آغاز و ادامه یابد.

جمع‌بندی

روزهای جهانی باید به موتور محرکه‌ی تغییر تبدیل شوند و صرفاً یک «رویداد» در تقویم نباشند.

رسالت ملی ما ایجاب می‌کند که با مشارکت فعال مددکاران اجتماعی در سطوح خرد تا کلان و تعهد عملی سازمان‌های اجتماعی به جای بیلبوردها و شعارهای موقت، به سمت اقدامات ماندگار و اصلاحات ساختاری حرکت کنیم تا چالش‌های جهانی را در سطح بومی خود مهار کنیم.

مداخله هدفمند، مطالبه‌گری مستمر و پاسخگویی سازمان‌ها، سنگ بنای بهره‌برداری واقعی از این مناسبت‌های بین‌المللی است.